Samen beslissen over zorg

Patiënten dienen de mogelijkheid te hebben om samen met hun arts te beslissen over de keuze voor een behandeling. Uit onderzoek blijkt dat bijna alle patiënten hier behoefte aan hebben. Ook al is er maar één behandelmogelijkheid, dan nog is er altijd een keuze. Wanneer het proces van samen beslissen goed wordt ingericht, leidt dit tot een betere kwaliteit van zorg.

Samen beslissen blijkt in de praktijk niet altijd vanzelfsprekend. Inge van den Broek, beleidsadviseur bij De Hart&Vaatgroep: “Veel artsen denken dat ze al samen beslissen met hun patiënten. Maar als je het patiënten vraagt (zoals de patiëntenfederatie NPCF vorig jaar heeft gedaan) dan blijkt dat nog geen veertig procent een keuze krijgt voor gelegd. 

Dat is weinig, zeker als je bedenkt dat bijna alle patiënten (ongeveer negentig procent) betrokken wil worden bij de behandelingskeuze. We weten ook dat de meeste mensen die vooraf denken dat ze niet in staat zijn om zelf te kiezen, na goede informatie over de behandelingen en de voor- en nadelen ervan wél mee willen en kunnen beslissen.”

Proces

Om samen te kunnen beslissen zijn een paar zaken belangrijk. De arts moet goede informatie (mee)geven over de verschillende behandelmogelijkheden en de voor- en nadelen. En zeker wanneer het over ingrijpende beslissingen gaat, moet alle informatie kunnen bezinken en met het thuisfront worden overlegd. Daar moet dus bedenktijd voor zijn.

Ook is het van belang dat de arts open staat voor persoonlijke overwegingen bij het maken van een keus. De arts is expert over de ziekte, maar patiënten zijn zelf expert over hun lichaam én hun leven. Daarvoor zijn andere vaardigheden en een andere houding van artsen nodig. Samen beslissen is een proces, waarin arts en patiënt door gedegen dit traject aan te gaan tot een gedeeld besluit kunnen komen.

Vragen

Maar ook patiënten kunnen iets doen. In het buitenland is ontdekt dat door drie vragen te stellen, artsen meer gerichte informatie geven over de ziekte en de behandeling. Hierdoor zijn patiënten beter op de hoogte en meer betrokken bij hun ziekte en de behandeling. Die vragen zijn grofweg: Wat zijn mijn (behandel)mogelijkheden? Wat zijn de voor- en nadelen? En: wat betekenen die voor mij? Deze vragen kan de patiënt  aan elke zorgverlener stellen De artsen kunnen dit heel makkelijk als hulpmiddel gebruiken om een gesprek  met hun patiënten aan te gaan.

En natuurlijk: niet iedereen wil (altijd) zelf beslissen en (soms) de keuze voor een behandeling liever overlaten aan de arts! Dat is ook goed, als dat maar helder wordt tijdens het traject en de patiënt dit bewust aangeeft.

Betrokken

Volgens Inge van den Broek heeft samen beslissen positieve effecten. Inge: “Patiënten voelen veel meer zekerheid over het genomen besluit en hebben minder vaak spijt van de behandeling. Ze hebben meer kennis over de aandoening en de behandelopties, maar ook over de voor- en nadelen van de behandelopties.

Ze zijn daardoor veel meer betrokken bij de behandeling en hun ziekte.  Het contact tussen arts en patiënt verloopt hierdoor ook prettiger. Een goed proces van samen beslissen leidt tot een betere kwaliteit van zorg.”

[mc4wp_form]