Morbide obesitas na een ernstige ziekte

Marjan (57) at stiekem in het donker en verstopte vervolgens haar lege verpakkingen, zodat niemand doorhad wat ze allemaal at. Overgewicht had Marjan al jaren, maar na een ernstige ziekte kreeg ze morbide obesitas.

“Ik wil graag beginnen met een tekstgedeelte uit een presentatie uit 1989 gebaseerd op de theorie van Paulo Freire:

‘Je handelt naar wat je geleerd is, geobsedeerd door de gedachte niet vrij te kunnen zijn.
Wie heeft de wijsheid om mij de weg te wijzen naar de verlossing?
Dat ben ik zelf!
Ik zelf vorm mijn eigen bedreiging.
Ik zelf ben de onderdrukker.
En ik zelf ben verantwoordelijk voor mijn gevangenschap.
En dit te beseffen schenkt mij de vrijheid.'”

Eten bij elke gelegenheid

“In ons gezin was eten iets wat bij elke gelegenheid hoorde. Bij een feestje moest er veel te eten zijn, dan liet je zien dat de gasten welkom waren. Bij een warme maaltijd hoorde eigenlijk wel altijd soep en een toetje, dan liet mijn moeder zien dat zij goed voor haar gezin zorgde. Koffie zonder een koekje hoefde eigenlijk niet. En ook als er conflicten waren werd eten ingezet, iedereen ging boos of bang uit elkaar en na een korte periode werd iedereen bij elkaar gehaald om samen ‘gezellig koffie te drinken’. Dit resulteerde in een gezin waarin iedereen overgewicht had.

Ik ben vanaf mijn achtste jaar stiekem gaan eten, ik voelde me in die periode niet gezien. Ik had niet de woorden om duidelijk te maken wat ik nodig had en greep dus naar het mij aangeleerde middel, eten. Na enkele jaren werd dit minder, ik leerde me meer neer te leggen bij de situatie, maar ondertussen was ik steeds zwaarder geworden en werd mijn zelfbeeld slechter.
In mijn puberteit besloot ik niet te kiezen voor de rol die voor mij was bedacht, maar trok een eigen plan. Ik ging een opleiding volgen waarbij ik intern ging wonen en ik werd minder zwaar. Maar bij elke forse tegenslag greep ik naar eten, soms openlijk maar vooral weer stiekem. In het donker at ik en verstopte de verpakkingen onderin de vuilniszak om er de volgende dag niet aan herinnerd te worden. Om zo onzichtbaar mogelijk te blijven kocht ik altijd dezelfde kleren, spijkerbroek met een grote sweater in een gedekte kleur.”

Lees ook: De rol van obesitas bij diabetes

Tussen dikke mensen in het water

“Morbide obesitas ben ik geworden nadat ik na een ernstige ziekte zo’n vijf kilo moest afvallen. Ik ging een dieet volgen en deed niets met dat wat ziekte aan psychisch leed had veroorzaakt. Dus ondanks een flink aantal jaren waarin enorm veel diëten langs kwamen viel ik geen vijf kilo af maar werd vijftig kilo zwaarder. De omslag in mijn leven kwam doordat ik een artikel las over de zwemclub van de Nederlandse Obesitas Vereniging. Een vrolijk lachende vrouw stond met een foto in de krant en vertelde dat er in een besloten groep met mensen met overgewicht werd gezwommen. Na een paar weken twijfelen belde ik en de week erna stond ik, voor het eerst sinds jaren weer in een zwempak, tussen andere dikke mensen in het water. Er werd gezwommen, gepraat over leuke, lastige en eigenlijk alle onderwerpen en er werd veel gelachen.

Ik ging naar bijeenkomsten de Nederlandse Obesitas Vereniging en hoorde over ruimte innemen, zowel fysiek als psychisch. Samen met andere mannen en vrouwen met overgewicht durfde ik te vragen om een stoel zonder armleuningen, en steeds vaker durfde ik dat ook als ik alleen was. In mijn vriendenkring durfde ik meer te vertellen over de last die overgewicht met zich meebrengt. Niet alleen staan. Onder lotgenoten horen dat we allemaal dezelfde – vaak innerlijke- knok moeten aangaan om er sterker uit te komen. Maar ook het gevecht aangaan met mezelf om me geen slachtoffer te voelen, en me zo te gedragen moest geleverd worden.”

‘Eindelijk kies ik zelf wat ik wil’

“Hierdoor kreeg ik het zelfvertrouwen om op zoek te gaan naar professionele hulp om samen uit te zoeken wat de oorzaak van mijn eetgedrag was. Hiermee raakte ik mijn overgewicht niet kwijt maar omdat ik wel wist dat ik wilde blijven leven (want als ik op de huidige voet zou doorgaan was ik bang dood te gaan aan obesitas) besloot ik te kiezen voor een bariatrische ingreep. Ik ben nu zo’n vijftien jaar verder, ik heb nog steeds fors overgewicht (obees) en mijn strijd met eten en vooral mijn strijd om op een gezonde manier ruimte in te nemen win ik niet elke dag.

Maar in de loop van de jaren ben ik me steeds bewuster geworden dat ik mijn eigen onderdrukker ben en een keus heb. Ik ga nu sporten, praat openlijk over wat overgewicht voor mij betekent, gun mezelf kleren waarin ik me mooi voelen, ik neem ruimte in. Ik kies, eindelijk kies ik zelf wat ik wil!”