Het gaat om de vorm en de mate van suikerconsumptie

Suiker, en dan met name de smaak ‘zoet’ die het met zich meebrengt, is voor de gemiddelde Nederlander een populair onderdeel van het dieet. Niet zo vreemd, aangezien mensen een aangeboren liefde hebben voor zoet, en daarmee vaak energierijk, voedsel. Toch zal menig consument uit gezondheidsoverwegingen zijn of haar best doen om de inname van suiker te beperken. De aanname is immers: suiker is ongezond.

Dat is te simpel gesteld, meent Kees de Graaf, hoogleraar Sensoriek en eetgedrag bij Wageningen University & Research. “Suiker is niet per definitie ongezond. Het gaat om de vorm en de mate van consumptie.” Suiker is een koolhydraat en daarmee een brandstof voor het lichaam, dat er energie uit haalt. Tot zo ver in principe geen probleem. Dat probleem kan ontstaan, wanneer men (onbewust) grote hoeveelheden suiker consumeert, zonder dat het lichaam de energie eruit nodig heeft. Dat risico is met name aanwezig bij vloeibare producten met veel toegevoegde suikers. Deze industrieel gewonnen suikers zijn “al uit hun verpakking gehaald”, stelt Fred Brouns, emeritus hoogleraar Innovatie gezonde voeding aan de Universiteit van Maastricht. Ze hebben nog steeds dezelfde chemische structuur als natuurlijk aanwezige suikers en worden dan ook op dezelfde manier verwerkt door het lichaam. Omdat de oorspronkelijke verpakking van deze suikers echter niet meer aanwezig is, worden ze zeer snel opgenomen in het lichaam.

Suikerconsumptie

Die snelle opname kan gunstig zijn wanneer dit de bedoeling is, bijvoorbeeld tijdens het leveren van een sportprestatie. Het gevaar is echter, dat men onbewust (te) veel calorieën binnenkrijgt. “Het is bij dranken niet nodig om te kauwen en te vermalen”, licht Brouns toe. Dat draagt eraan bij dat mensen zich minder bewust zijn van wat ze binnenkrijgen, en hier dus niet voor compenseren met de verdere voedselinname.

De Graaf: “In een liter gewone frisdrank met toegevoegde suiker zitten zo’n vierhonderd kilocalorieën. Als je dat drinkt, moet je dus eigenlijk ergens anders 400 kilocalorieën laten liggen.” In de praktijk gebeurt dat niet, ook omdat het zogeheten lege calorieën zijn waar nauwelijks andere voedingsstoffen uit te halen zijn. Het is dan ook niet voor niets dat organisaties zoals de Hartstichting en het Diabetesfonds waarschuwen voor het consumeren van te veel suiker. Ook het Voedingscentrum geeft aan dat te veel suiker eten kan bijdragen aan het ontstaan van overgewicht. “Maar als je het niet te veel en niet te vaak eet, word je niet meteen dik”, stelt de organisatie op haar website.

Suiker schrappen?

De Graaf ziet geen reden voor de gemiddelde Nederlander om suiker volledig uit het dieet te schrappen. “Suiker is lekker en het is fijn om lekkere dingen te eten”, vat hij laconiek samen. Hij stelt dat eten voor bijna iedereen een positieve ervaring is – iets wat men in gezelschap doet en bijdraagt aan de kwaliteit van leven. “Zoet speelt daar toch een rol in.” Wel raadt hij desgevraagd aan het consumeren van suikerhoudende dranken te vermijden. Een advies waar tegenwoordig ook mensen met een voorkeur voor zoete dranken prima mee uit de voeten kunnen, omdat de suikers in frisdranken goed te vervangen zijn door zoetstoffen. En nee, je wordt er niet dik van, benadrukt de hoogleraar. “Er zullen altijd verhalen blijven bestaan, maar er zijn geen goede bewijzen voor theorieën dat zoetstoffen ongezond zijn of je lichaam in de war brengen. In de praktijk blijkt dat light dranken zich in het lichaam wat betreft eetlust hetzelfde gedragen als water.”