Kniebelasting verminderen door gewichtsafname?

Amerikaanse onderzoekers tonen een verband aan tussen kniebelasting en gewichtsafname.
Mogelijkerwijs helpt een gewichtsafname van 5% of meer de achteruitgang van het kniegewricht tegengaan.
Volgens hoofdonderzoeker Alexandra Gersing (University of California) laten de resultaten zien dat een dergelijke leefstijlinterventie het proces van artrose remt, bij patiënten en risicogroepen. “Symptomen als pijn en bewegingsbeperking kunnen hierdoor minder worden,” aldus Gersing.

Extra druk op de kniegewrichten

Wereldwijd is de reumavorm (osteo)artrose een van de grootste oorzaken van immobiliteit. Vaak komt artrose voor bij 65-plussers. Het helpt dan zeker niet als er ook nog met (ernstig) overgewicht wordt gekampt. Extra gewicht zorgt namelijk voor meer druk op de gewrichten, waardoor deze sneller slijten. Gersing: “De slijtage kan resulteren in artrose voor diegene die het niet al hebben. Op de langere termijn kan het dusdanig ernstig zijn dat een gewrichtsvervangende operatie noodzakelijk is.”
Naast de extra druk op gewrichten kan overgewicht tot hoge bloeddruk leiden. Dit kan weer voor ontstekingen zorgen die de artrose triggert.

Remmen van degeneratie (knieartrose)

De onderzoekers verzamelden gegevens van 640 patiënten met artrose of een risico hierop. Allen kampten met licht tot zeer ernstig overgewicht en hadden een gemiddelde leeftijd van 69 jaar.
De patiënten werden verdeeld in drie groepen op basis van het percentage gewichtsafname over een periode van 4 jaar:

• Geen gewichtsafname
• 5-10%
• Meer dan 10%

Naarmate de gewichtsafname hoger lag bleek er sprake van een rem op het degeneratieproces van het kraakbeen in de knie. Dit gold eveneens voor de menisci (de schijven van soepel kraakbeen in de knieën). Gersing: “Het lijkt erop dat gewichtsafname een beschermend effect heeft op de kniegewrichten.”

Lees ook: Patientenverhaal kniebrace

Voorzichtige interpretatie van de resultaten

De positieve resultaten moeten echter met voorzichtigheid geïnterpreteerd worden. Echt harde bewijzen zijn er namelijk nog niet. Vanuit rationeel oogpunt wordt gewichtsafname gezien als een belangrijk onderdeel om knieartrose te beheersen voor mensen met overgewicht. Maar er zijn ook genoeg artrosepatiënten zonder overgewicht. Voor hen zou gewichtsafname klaarblijkelijk geen baat hebben.

Voor welke groep heeft gewichtsafname baat?

De groep patiënten met knieartrose en zeer ernstig overgewicht zou het meest profiteren van gewichtsafname. “De vertraging van het degeneratieve proces bij knieartrose komt mogelijk omdat deze groep een grotere bewegingsvrijheid ervaart door het gewichtsverlies”, aldus de onderzoekers.
Meer bewijs kan voortkomen uit extensief onderzoek naar het gevonden verband. Hiervoor is het nodig om op geheel willekeurige wijze een groep patiënten met overgewicht te vergelijken met artrosepatiënten zonder overgewicht.